Op zondag 8 december vindt in de Grote Kerk Den Haag het Mensenrechtenfestival plaats: een evenement waarbij verbinding en wederzijds begrip tussen verschillende culturen gecreëerd wordt door middel van dialogen, muziek, dans en eten. Overeenkomsten en verschillen worden gevierd door middel van een vrij toegankelijk, laagdrempelig programma, waarbij verhalen gehoord en de mensen erachter gezien worden.
We kijken terug op een bijzondere herdenkingsdienst in het kader van de Nationale Herdenking 15 augustus 1945, een middag vol verbinding in Huis voor de Stad, Grote Kerk Den Haag.
Vanaf 17.00 uur ben je welkom in de kerk om hun ‘pelgrimspaspoort’ op te halen. Hierin vind je een 4 kilometer lange Sint-Jacobsroute, dwars door de binnenstad, inclusief leuke weetjes die gerelateerd zijn aan de Grote of Sint-Jacobskerk en Sint Jacob.
Ook dit jaar wordt er in en om de Grote Kerk - Huis voor de stad stil gestaan bij de slachtoffers van het voormalig Nederlands-Indië en het einde van de Tweede Wereldoorlog in dat gebied en daarmee voor heel Nederland.
Wat een bijzondere dag. Het begon met de dialogen in de middag. Daaruit blijkt hoezeer 'insluipende uitsluiting', hét thema van dit jaar, door iedereen nog steeds wordt beleefd. Iedereen heeft er wel mee te maken gehad: op werk, op school, in de buurt en door vrienden of familie, door negeren of simpelweg pesten.
Voorafgaand aan de twee minuten stilte op zaterdag 4 mei, vindt er in de Grote Kerk van Den Haag ook dit jaar weer een speciale openbare herdenkingsbijeenkomst plaats. Met persoonlijke verhalen van overlevenden van de Tweede Wereldoorlog, bijdragen en voordrachten van Haagse scholieren, muziek van het Oeral Kozakkenkoor en het Oekraïns Orkest Uzory en een verbindend vredesritueel.
Op 4 mei hebben we een bijzondere herdenking meegemaakt in de Grote Kerk – Huis voor de Stad. De herdenking werd dit jaar geopend door wethouder Saskia Bruines. Rabbijn Awraham Soetendorp heeft een toespraak gehouden. Willem Post nam ons mee naar het oude vliegveld Ockenburg dat nu een voetbalveld is en Piet Spaans vertelde over zijn jeugd in de Tweede Wereldoorlog en over de evacuatie uit Scheveningen.
Wat de mensen er ook van zeggen, wat mij betreft zijn makelaars fantastisch. Ze manoeuvreren tussen verschillende partijen, ze gaan zorgvuldig om met gierende emoties van hun klanten: verkopers en kopers die te maken hebben met gezinsuitbreiding, echtscheiding, carrière-switch, ouder worden, overlijden, verbouwing. Allemaal even heftig. Ze zijn altijd beschikbaar, ze rennen voor je, ze helpen je en stellen je gerust, ze beschermen je tegen domme beslissingen, ze tonen geen vooroordeel.
effecten waarvan we ons vaak niet bewust zijn…
Yvonne is in de overgang, net gescheiden en moeder van twee volwassen kinderen. Als zzp’er werkt ze thuis aan de eettafel, haar inkomsten zijn beperkt. Ze is moe, onzeker en ongelukkig. Vooral ’s avonds voelt ze zich verloren in haar grote, lange woonkamer. Het is een rommelige ruimte met lege plekken als stille getuigen van de scheiding. Ze schaamt zich ervoor en durft niemand binnen te laten. Ontspannen, concentreren op haar werk en opruimen lukt niet goed.
“In de jaren dat ik thuisloos was, had ik zelf een huis kunnen bouwen!” Fabian heeft dit op z’n kaartje staan. Zijn verhaal is een voorbeeld van succes dat je kunt oogsten als je omkeert en verandert: van het hebben van een probleem naar het ontwikkelen van je talent. Hij bouwde weliswaar niet zijn eigen huis, maar kreeg het wel voor elkaar dat jongeren huizen bouwen met hulp. Jonge mensen die het moeilijk hebben, net zoals hij, toen, zo’n 4 jaar geleden.
Ooit was er een beweging in Nederland van mensen die geen kerk wilden zijn, maar wel een geloofsgemeenschap. De zogenaamde “Basisgemeente”. Wat heeft het geloof – welk geloof dan ook – te maken met wonen? Je voelt je veilig op een plek, bij mensen, in een huis. Je bloeit open, je kunt jezelf zijn, je bent er als vanzelfsprekend ook voor anderen, eigenlijk zonder veel moeite te doen. Het gaat goed met je. Je gelooft in vrijheid, in vrede, je gelooft dat het kàn, ook al is het er nog niet.
Het zou duurzaam zijn, en sociaal en betaalbaar. Het werd een lange weg, een pittig verhaal van creatief organiseren, heldenmoed en doorzettingsvermogen. Jammer genoeg nog niet met een happy end.
Heleen Goddijn wil er wel over praten, en daar gaan we: het project begon in 2015, en viel samen met de oprichting van Slimme Senioren, een netwerk van ouderen die bewust om willen gaan met hun toekomst: onder andere vormden ze een “werkgroep wonen”. De groep ging zoeken naar plekken waar ze zelf, samen, een groep woningen zouden bouwen die aansloten bij hun visie op goed leven, zodat ze hun te grote huizen zouden kunnen verkopen en een nieuwe stap zetten in de “derde leeftijd”.
In de straat die we Westeinde noemen is een pand dat vroeger van boekhandel van Stockum was. Het heeft 10 jaar leeggestaan. Vier heel grote zalen, een wintertuin, bergruimte, 2 keukens, twee etalages en een uitgang naar de straat erachter, voor laden en lossen.
De ruimte is nu de thuisbasis van Stichting Women’s Initiatives Network en de coöperatie Arbre a Palabre. De ruimte draagt de naam Kwetu (Bij Ons), een project dat tot doel heeft een veilige ruimte voor vrouwen in deze buurt te creëren.
Sinds we voorgesteld hebben om in de Grote Kerk in den Haag 4 tenten neer te zetten – ja, binnen dus! – en mensen uit te nodigen om met elkaar te praten over wonen, lijkt iedereen het er al over te hebben.
Wonen: ja, crisis! Ja daklozen! Ja vluchtelingen! Ja pensionados in veel te grote huizen! Ja groepswonen! Ja stagnatie in de bouw! Ja storende impact van wet en regelgeving! Ja witwassen in huizen, wat een schande! Ja, vastgoed instellingen en projectontwikkelaars, alleen maar geldwolven!